Ο κ. Αγαπητός Ξάνθης είναι αρχιτέκτονας, τέως προϊστάμενος της Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού Δωδεκανήσου, συγγραφέας και Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Με αφορμή την διάλεξη του «Η Ρόδος στις νέες προκλήσεις της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης» που πραγματοποιήθηκε στα ΙΕΚ ΑΝΚΟ το περασμένο Σάββατο, το Βήμα της Δωδεκανήσου του έκανε κάποιες ερωτήσεις σχετικά με τα φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν τον τοπικό τουρισμό σήμερα.
Συνέντευξη στην Σοφία Αδαμίδου
Κύριε Ξάνθη, το περασμένο Σάββατο δώσατε μια πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη στα ΙΕΚ ΑΝΚΟ σχετικά με τον αειφόρο τουρισμό. Που βασίζεται η αειφορία ενός προορισμού και γιατί είναι τόσο σημαντική;
Η αειφόρος τουριστική ανάπτυξη αποτελεί πλέον υποχρέωση της νέας αντίληψης του τουριστικού προϊόντος. Αύτη η μορφή ανάπτυξης διασφαλίζει την ισορροπία στην τοπική, κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και περιβαλλοντική δομή της κάθε περιοχής επίσκεψης, διαμορφώνοντας παράλληλα τους όρους και τις συνθήκες για τη συνεχή ανατροφοδότηση της.
Η σημαντικότητα αυτής της κατεύθυνσης έγκειται στην νέα αντίληψη του σύγχρονου τουρίστα που θέλει την οικολογία και την ποιότητα να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις επιλογών. Είναι καθήκον μας να το αντιληφθούμε άμεσα και να εργαστούμε συστηματικά.
Σχετικά με την ανάπτυξη του τουριστικού της προϊόντος, σε ποιο στάδιο θεωρείτε πως βρίσκεται η Ρόδος;
Αυτή τη στιγμή η Ρόδος βρίσκεται στον προθάλαμο αυτών των επιλογών. Με την εκλεξιμότητα της ως «Eco-Lab» και ως «smartcity» μπορεί να διαχειριστεί το τουριστικό της μέλλον σε μια βάση «πράσινου τουρισμού», η οποία είναι και η βούληση πλέον του 75% των τουριστών που θέλουν να ταξιδέψουν. Η μονοτονία του μαζικού τουρισμού πρέπει να βρει διεξόδους εναλλακτικότητας και ανθεκτικότητας από την υφισταμένη κουρασμένη τουριστική εικόνα.
Ποιες είναι οι απειλές που δέχεται σήμερα το τουριστικό μας προϊόν;
Η πρόσφατη υγειονομική απειλή της πανδημίας του COVID-19 για τα έτη 2020 και 2021, έδειχνε να ομαλοποιείται στον τουριστικό χώρο για το 2022. Όμως ο πόλεμος της Ουκρανίας με την Ρωσία τάραξε τα νερά του σταθερού περιβάλλοντος το οποίο απαιτείται για την ροή του τουρισμού. Έτσι, η ενεργειακή παραγόμενη απειλή σε συνδυασμό με την οικονομική απορρέουσα κρίση στα νοικοκυριά της Ευρώπης πιθανά να επηρεάσει τα ταξίδια των Ευρωπαίων προς την Μεσόγειο. Ευτυχώς μέχρι και τα τώρα δεν εμφανίζονται ακυρώσεις στις ήδη υπάρχουσες προκρατήσεις οι οποίες είχαν πραγματοποιηθεί πριν την έναρξη της εισβολής (24/2). Ευελπιστούμε στον σύντομο τερματισμό του πολέμου και την επαναφορά της ομαλής κανονικότητας σ’ όλη την Ευρώπη και σ’ όλο τον κόσμο.
Τελευταία γίνεται όλο και περισσότερο λόγος για το φαινόμενο του υπέρ-τουρισμού, με αποτέλεσμα την απώλεια ταυτότητας ενός προορισμού. Προς ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθούμε για την λύση αυτού του προβλήματος;
Ο διεθνής διάλογος για τον υπέρ-τουρισμό (over – tourism) έρχεται ως καταστάλαγμα της προσδοκώμενης αειφόρου ανάπτυξης ενός τόπου. Βάζοντας την «φέρουσα ικανότητα» ως υγιή δείκτη αντοχής μιας περιοχής στην πίεση της τουριστικής μεγέθυνσης εξάγεται ο ιδανικός αριθμός κλινών/ατόμων που μπορεί να φιλοξενήσει ένας τόπος μέσα από συνθήκες ευζωίας και καλοδιάθεσης.Αυτή η ιδανική ισορροπία, μεταξύ μεγέθους τουριστικού προϊόντος και διατήρησης των φυσικών πηγών-χαρισμάτων της περιοχής είναι προς αναζήτηση. Σε περίπτωση όμως που το πρώτο σκέλος είναι υπερβολικά μεγαλύτερο του δευτέρου προκαλείται ανισορροπία, η αποκαλουμένη και ως σημερινός -«υπερτουρισμός». Και στην επιστήμη του τουρισμού αυτό οφείλεται να θεραπευτεί μέσα από σχεδιασμό, δράσεις και πολιτική αποφασιστικότητα.
Η αειφόρος τουριστική ανάπτυξη δεν είναι σλόγκαν, είναι πράξη.
Ασχολείστε χρόνια με τον τουρισμό σε επαγγελματικό και επιστημονικό επίπεδο. Τι θα θέλατε να δείτε να αλλάζει μέσα στην επόμενη δεκαετία;
Τα τελευταία χρόνια είδαμε το τουριστικό προϊόν των νησιών μας να βρίσκεται σε στασιμότητα με τάσεις «απο-ζωογόνησης». Χρειάζεται ένας ανασχεδιασμός των προτεραιοτήτων του τουριστικού «πακέτου» μέσα από τις σύγχρονες τεχνολογίες στο πεδίο προβολής –επικοινωνίας και παράλληλα να συμπληρωθεί ο μαζικός τουρισμός των νησιών με μια σειρά εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Η επιμόρφωση και η εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού σίγουρα θα αποδώσει προθετικά στο πλέγμα των προσπαθειών για μια ποιοτικότερη πορεία και αναζωογόνηση του τουριστικούπεριεχομένου.
Κάθε νησί έχει την δική του μαγεία, την δική του μυσταγωγία. Έχουμε χρέος να τα ανακαλύψουμε και να τα αποδώσουμε ως ένα κομμάτι γνησιότητας και αυθεντικότητας στους επισκέπτες μας. Έτσι μόνο μπορούμε να μιλάμε για τη μεγάλη στροφή στο βιώσιμο μέλλον, για το άνοιγμα της αρτηρίας της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης.
Είναι ζήτημα όλων, δεν είναι θέμα μερικών.
Οι καιροί ου μενετοί…
Από την έντυπη έκδοση Το Βήμα της Δωδεκανήσου
