Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους-ΕΝΥΠΕΚΚ (enypekk.gr) και μιλάει ΣΤΟ «ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ» και αποκαλύπτει όλες τις λεπτομέρειες για τις συντάξεις, τα εργασιακά αλλά και το Μνημόνιο Πισσαρίδη που το χαρακτηρίζει ως είναι ένα καθαρά νεοφιλελεύθερο μανιφέστο!
1-Κύριε Μητρόπουλε, πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση με τις συντάξεις; Τελικά μόνο μειώσεις βλέπουν στις καταθέσεις τους και συνεχώς αυξάνονται οι poor pensioners!
Οι συντάξεις σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να αυξηθούν. Άλλωστε με διάταξη νόμου (ν. 4472/2017, άρθρο 1 παρ. 4α) που ισχύει ακόμη, οι αυξήσεις των συντάξεων έχουν παγώσει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022.
Τρεις παράγοντες στο μέλλον θα πιέζουν για συνεχείς μειώσεις των συντάξεων: α) Η νέα αγορά εργασίας με την απόλυτη κυριαρχία τής ευέλικτης και φτηνής απασχόλησης, β) Η όλο και μειούμενη κρατική επιχορήγηση των συντάξεων και γ) Το δημογραφικό.
Πιο συγκεκριμένα, η νέα αγορά εργασίας (ΝΑΕ) με τη βίαιη ψηφιοποίηση του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα και την εξ αποστάσεως εργασία (τηλεργασία) θα απαιτήσει μικρότερο όγκο ανθρώπινης εργασίας. Παραδοσιακά επαγγέλματα, ειδικότητες και κλάδοι θα καταργηθούν. Νέες ειδικότητες θα δημιουργηθούν αλλά σε περιορισμένο αριθμό. Σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές, τα προσεχή 6-10 χρόνια το 1/4 του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού (1 δις περίπου εργαζόμενοι) θα χάσουν την εργασία τους. Αυτό το εργασιακό «big bang» θα προκαλέσει μια τεκτονική μαύρη τρύπα στα Ασφαλιστικά (Δημόσια και Ιδιωτικά) Ταμεία αφού εισφορές εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ θα λείψουν από το σύστημα.
Σύμφωνα άλλωστε με σχετική μελέτη της «Ομάδας των 30» (κορυφαίοι τραπεζίτες, πανεπιστημιακοί, εκπρόσωποι κανονιστικών αρχών), το κενό χρηματοδότησης των συνταξιοδοτικών συστημάτων κρατών που αθροιστικά συνεισφέρουν το 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ, θα έχει φτάσει το 2050 στα 15,8 τρις (εφημερίδα «Καθημερινή» στις 15-11-2019).
Αναφορικά με την κρατική στήριξη των συντάξεων, αυτή θα βαίνει συνεχώς μειούμενη, απόρροια της συμφωνίας των μνημονιακών κυβερνήσεων με τους δανειστές που, στα πλαίσια της μεταμνημονιακής ενισχυμένης εποπτείας, πρέπει κατά γράμμα να τηρούν οι επόμενες κυβερνήσεις
Τέλος, ως προς το δημογραφικό, αυτή την περίοδο ζούμε την προσπάθεια των κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο να μετακυλήσουν το κόστος τής δημογραφικής γήρανσης στους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους. Δηλαδή «στέλνουν τον λογαριασμό» σ’αυτούς επειδή ζουν αρκετά χρόνια!!
Βρισκόμαστε, συνεπώς, μπροστά σε κοσμογονικές αλλαγές που θα προκαλέσουν μεγάλες ανατροπές στο Ασφαλιστικό Σύστημα και θα αυξήσουν πολύ τους συνταξιούχους που θα ζουν για χρόνια στα όρια τής σχετικής ή απόλυτης ένδειας, δηλαδή και θα λαμβάνουν σύνταξη αλλά και θα πεινούν (συνταξιούχοι πένητες- «poor pensioners»)!!
2-Είστε αισιόδοξος για το Μνημόνιο της Επιτροπής Πισσαρίδη; Μπορούν οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι να περιμένουν κάτι;
Το Μνημόνιο Πισσαρίδη είναι ένα καθαρά νεοφιλελεύθερο μανιφέστο. Συμπυκνώνει τα πιο ακραία στοιχεία και των τριών Μνημονίων. Είναι ένα υπερΜνημόνιο. Για παράδειγμα, στο κεφάλαιο για τις συντάξεις (σελ. 109 επ.) εισηγείται, μεταξύ άλλων, μείωση του ανωτάτου ορίου ασφαλιστέων αποδοχών, αντικατάσταση της ποσοστιαίας εισφοράς υγείας των μισθωτών με ένα σταθερό ποσό ή ένα σύστημα κλάσεων, αναπροσαρμογή των κανόνων υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης που θα συνδέεται με την ηλικία και την κατάργηση των μεταβατικών-ευνοϊκών ηλικιακών ορίων μετά το 2022 (που κυρίως θα πλήξει τις γυναίκες), ενώ αμφισβητεί και τον θεσμό των πλασματικών χρόνων, του οποίου κάνουν χρήση οι μισοί και πλέον ασφαλισμένοι.
Όλα αυτά τα μέτρα επιχειρούσαν, κατά τη διάρκεια της μνημονιακής περιόδου, να επιβάλλουν οι «σκληροί» του ΔΝΤ στις μνημονιακές κυβερνήσεις. Και τώρα όλα αυτά τα μέτρα, αλλά και άλλα αρκετά επαχθή για ασφαλισμένους και συνταξιούχους περιλαμβάνονται δυστυχώς στην Έκθεση-Μνημόνιο Πισσαρίδη.
3-Τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση για τους ελεύθερους επαγγελματίες είναι αρκετά;
Το «πάγωμα» στις εισφορές απλώς θα επιφέρει συσσώρευση οφειλών γι’ αργότερα ενώ η επιστρεπτέα προκαταβολή δεν είναι ουσιαστικό βοήθημα!
Στην περίοδο της υγειονομικής κρίσης, οι ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά και οι επιστήμονες, ενώ «έβαλαν πλάτη» στην κυβέρνηση, στην ουσία έλαβαν ψίχουλα. Οι ηγεσίες τους προτίμησαν να στηρίξουν τα μίζερα οικονομικά μέτρα υπέρ των μικρομεσαίων, παρότι έβλεπαν πολλά μέλη τους να καταρρέουν και να φτωχοποιούνται. Δέχτηκαν, έναντι μικρής οικονομικής ενίσχυσης, μέσω κυρίως των 4-5 κύκλων επιστρεπτέας προκαταβολής, να τηρήσουν τις ρήτρες απαγόρευσης απολύσεων, γεγονός για το οποίο η κυβέρνηση επαίρεται στο εσωτερικό αλλά και στα διεθνή φόρα.
Στην πιο δύσκολη περίοδο μέχρι την άνοιξη του 2021 που είναι μπροστά μας, οι μικρομεσαίοι πρέπει αποτελεσματικά και γενναιόδωρα να στηριχτούν, αφού είναι ο μεγαλύτερος συλλογικός εργοδότης μετά το Δημόσιο στη χώρα μας.
4-Τι θα γίνει με το Δώρο Χριστουγέννων; Ποιοι μπορούν να το λάβουν;
Η κυβέρνηση αποφάσισε να περικόψει το Δώρο Χριστουγέννων σε εκατοντάδες χιλιάδες εργατοϋπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα. Νομοθέτησε τον ν. 4722/2020, που με το άρθρο 22 προβλέπεται, για τους εργαζομένους που μπήκαν σε αναστολή, το Δώρο Χριστουγέννων να μην υπολογιστεί επί του ονομαστικού μισθού τους, όπως επιτάσσει ο νόμος εδώ και δεκαετίες, αλλά να υπολογιστεί επί του κατώτερου μισθού τής αναστολής, ύψους 534 ευρώ και για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2020 ύψους 800 ευρώ.
Έτσι οι εργαζόμενοι που τέθηκαν σε αναστολή-συνεργασία, από τον Μάιο έως τον Δεκέμβριο του 2020 (αυτό το οκτάμηνο λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του «13ου μισθού»), εκτός του ότι για το διάστημα αυτό λάμβαναν μειωμένες αποδοχές, θα λάβουν τώρα «ψαλιδισμένο» και το Δώρο Χριστουγέννων, με απόφαση της κυβέρνησης που αγγίζει τα όρια τής αντισυνταγματικότητας.
Η ΕΝΥΠΕΚΚ με την από 11-11-2020 ανακοίνωσή μας καλέσαμε την κυβέρνηση να χορηγήσει ολόκληρο το Δώρο Χριστουγέννων επί του ονομαστικού μισθού σε όσους εργαζομένους τέθηκαν σε αναστολή-συνεργασία.
5-Τελικά η ανεργία έχει «χτυπήσει κόκκινο» με τα lockdown ενώ οι εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν τι θα γίνει με τα επιδόματα ανεργίας.
Η χώρα μας απέφυγε μέχρι τώρα την έκρηξη της ανεργίας. Οι θεσμοί τής αναστολής, της συνεργασίας, της τηλεργασίας, αλλά και οι ρήτρες απαγόρευσης απολύσεων, που εφήρμοσαν με συνέπεια και σχολαστικότητα οι μικρομεσαίοι, απέτρεψαν για την ώρα τη μεγάλη έκρηξη. Γι’αυτό η κυβέρνηση επαίρεται.
Δεν γνωρίζουμε όμως τι θα γίνει στο μέλλον. Η ανεργία στη χώρα μας παραμένει στα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρωζώνη με θλιβερή πρωτιά την ανεργία των νέων και των γυναικών.
Το όνειδος του μεγαλύτερου αυτού κοινωνικού ζητήματος είναι οι επιδοτούμενοι άνεργοι που, σύμφωνα με στοιχεία που ανέδειξε η ΕΝΥΠΕΚΚ στην από 20-11-2020 ανακοίνωσή της, για τον μήνα Οκτώβριο 2020 ανέρχονταν σε 166.035 ανθρώπους σε σύνολο 1.043.709 (ποσοστό 15,9%).
Δυστυχώς, με τη μείωση κατά 3 μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών από 1-1-2021 (που θα προκαλέσει έλλειμμα από τις συνεισπραττόμενες οφειλές και κυρίως στις εισφορές υπέρ ανεργίας), το ζήτημα θα οξυνθεί περαιτέρω, αφού η «τρύπα» του 1 δις ευρώ συνολικά από τη σωρευτική μείωση εισφορών μέχρι τώρα (3,9%), στην περίπτωση που δεν αναπληρωθούν, θα αναγκάσουν τον ΟΑΕΔ να επιδοτήσει στο μέλλον λιγότερους ανέργους και με μικρότερα ποσά.
Για αυτό το όνειδος τού μικρού ποσοστού των επιδοτούμενων ανέργων έχουν μεγάλη ευθύνη όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις.
