Στην ένταση που εκτοξεύτηκε στην Ανατολική Μεσόγειο αναφέρεται ο Guardian και ο διπλωματικός συνάκτης του Patrick Wintour.
Στην ένταση που εκτοξεύτηκε στην Ανατολική Μεσόγειο αναφέρεται ο Guardian και ο διπλωματικός συνάκτης του Patrick Wintour.
Όπως αναφέρει «Μια ολοένα και πιο έντονη αντιπαράθεση σχετικά με την πρόσβαση σε αποθέματα φυσικού αερίου έχει μετατρέψει μια διαμάχη μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, η οποία κάποτε ήταν κατά κύριο λόγο για την Κύπρο, σε μια που συμπεριλαμβάνει τώρα τη Λιβύη, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα». Κατά τον Guardian αυτή η αντιπαράθεση «εγείρει φόβους για ναυτική σύγκρουση μεταξύ των δύο ΝΑΤΟϊκών συμμάχων στο Αιγαίο Πέλαγος».
Κατά τον αρθρογράφο, η κρίση εντείνεται τους τελευταίους μήνες με τον Γάλλο Πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, να ηγείται όσων εντός της ΕΕ αντιτάσσονται στην ολοένα και πιο στρατιωτική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί εταίρος στη Μεσόγειο. «Ο Μακρόν έχει προσφέρει γαλλική στρατιωτική υποστήριξη στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής πώλησης 18 αεριωθούμενων Rafale», σημειώνει ο Guardian.
Το ζήτημα ήταν στην ημερήσια διάταξη της συνάντησης της ομάδας Med7 στο γαλλικό νησί της Κορσικής την Πέμπτη και θα είναι και πάλι στη σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΕ στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία θα συζητήσει την επιβολή σοβαρών κυρώσεων στον τουρκικό τραπεζικό τομέα εξαιτίας της απαίτησης της Τουρκίας να έχει πρόσβαση σε μεγάλες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου.
Η Γερμανία, ο κύριος μεσολαβητής μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, διερευνά -κατά τον Guardian- μια ενισχυμένη τελωνειακή ένωση μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ για να ηρεμήσει τη διαμάχη, η οποία επιδεινώθηκε από τεράστιες ανακαλύψεις υδρογονανθράκων την τελευταία δεκαετία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία έχει επιδιώξει εδώ και πολύ καιρό μια ευρύτερη τελωνειακή ένωση με την ΕΕ, και παρόλο που η Ελλάδα μπορεί να θεωρήσει τέτοια προσφορά ως επιβράβευση της τουρκικής προκλητικότητας, η Γερμανία πιστεύει ότι χρειάζονται τόσο το καρότο όσο και το μαστίγιο για να πείσουν την Τουρκία να αλλάξει τη στρατηγική της.
«Ωστόσο, η Γερμανία προειδοποιεί επίσης τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι η τρέχουσα μονομερής στρατηγική του είναι εμπορικό αδιέξοδο, καθώς καμία ιδιωτική εταιρεία φυσικού αερίου δεν πρόκειται να συνεργαστεί με την Τουρκία εάν εκείνη προσπαθεί να εγείρει παράνομες αξιώσεις σε αποθέματα φυσικού αερίου…»
«…Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Ελλάδα διεκδικεί το Αιγαίο οικονομικά ως καθαρά ελληνικό, παρόλο που η Τουρκία έχει μεγαλύτερο μήκος ακτών. Ορισμένοι Τούρκοι αναλυτές, όπως ο Cem Gürdeniz, πρώην ναύαρχος, το βλέπουν αυτό ως το μεγαλύτερο γεωπολιτικό ζήτημα του 21ου αιώνα και την ευκαιρία να αμφισβητήσουν τους συμβιβασμούς που έγιναν πριν από έναν αιώνα εν μέσω της κατάρρευσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. «Υπερασπίζουμε την Γαλάζια Πατρίδα μας», λέει. «Είναι ένα αμυντικό δόγμα αφού η υφαλοκρηπίδα μας έχει κλαπεί από την Ελλάδα και την Κύπρο [και] αυτό αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη γεωστρατηγική πρόκληση του αιώνα»», σημειώνει ο Guardian.
«Ο Μακρόν έχει ήδη αυξήσει την παρουσία του γαλλικού ναυτικού στη θάλασσα, και ζήτησε την απόσυρση του τουρκικού αναγνωριστικού πλοίου Oruç Reis, συνοδευόμενο από τουρκικά ναυτικά πλοία. Το πλοίο πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες στα ελληνικά ύδατα νότια της Κύπρου. Χρονικό σημείο-κλειδί μπορεί να είναι στις 12 Σεπτεμβρίου, όταν η τουρκική Navtex για τον Oruç Reis πρόκειται να λήξει. Εάν επεκταθεί, αυξάνεται ο κίνδυνος ναυτικής σύγκρουσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας -δύο εταίρων του ΝΑΤΟ- είτε από ατύχημα είτε από σχεδιασμό».
Ο φόβος ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο οδήγησε σε επείγουσα αναζήτηση για έναν ουδέτερο διαιτητή και μια συμφωνημένη ατζέντα για συνομιλίες. «Η προσπάθεια του ΝΑΤΟ να ξεκινήσει τεχνικές συνομιλίες αποκλιμάκωσης καθυστέρησε αφού η Ελλάδα αντιτάχθηκε στη συμμετοχή του ΝΑΤΟ», γράφει ο συντάκτης του Guardian. «Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επέμεινε ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν μόνο όταν σταματήσουν οι απειλές. Στη συνέχεια, πέταξε στη Νέα Υόρκη για να ζητήσει τη βοήθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, António Guterres».
«…Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (Unclos), που υπογράφηκε από 167 κράτη αλλά όχι από την Τουρκία, θέτει τα όρια των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών με βάση την υφαλοκρηπίδα μιας χώρας. Έχουν καταγραφεί 300 παρόμοιες θαλάσσιες διαφορές παγκοσμίως. Η σύμβαση επιτρέπει επίσης σε νησιά που κατοικούνται και είναι οικονομικά βιώσιμα να έχουν αποκλειστικές οικονομικές ζώνες. Η Ελλάδα, μέσω της ιδιοκτησίας της των 12 διάσπαρτων ελληνικών νησιών στα Δωδεκάνησα ανατολικά της Κύπρου, μπορεί να εγείρει μια ουσιώδη αξίωση για δικαιώματα εξερεύνησης», προσθέτει ο αρθρογράφος.
«Το μικρό νησί Καστελλόριζο, μόλις 1,2 μίλια (2 χιλιόμετρα) από την τουρκική ακτή και 300 μίλια (500 χιλιόμετρα) από την ελληνική ηπειρωτική χώρα, ανήκει στην Ελλάδα, αλλά τον περασμένο αιώνα ανήκε στην Τουρκία, την Ιταλία και τη Γερμανία και είχε διατελέσει και βρετανικό προτεκτοράτο. Η Τουρκία απειλεί να στείλει πλοία στο νησί για να εξερευνήσει τα αποθέματα υδρογονανθράκων».
«Κατά την επίλυση της διαφοράς, το πρωταρχικό ερώτημα θα ήταν εάν τα νησιά έχουν την ίδια θαλάσσια περιοχή με τα ηπειρωτικά εδάφη», έγραψε ο Yunus Emre Açıkgönül, πρώην Τούρκος διπλωμάτης και ειδικός στο ναυτικό δίκαιο. «Η Τουρκία θέλει να αγνοήσει τα ελληνικά νησιά από τον ορισμό της ΑΟΖ, ενώ η Ελλάδα θα ήθελε να δώσει πλήρη βαρύτητα σε αυτά τα νησιά. Δεν υπάρχει σαφής απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις. Το αποτέλεσμα που πρέπει να δοθεί στα νησιά ήταν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στην ιστορία του νόμου περί ορισμού των θαλάσσιων συνόρων», γράφει ο Guardian.
Αναφέρει ακόμη: «Η μεγαλύτερη διπλωματική κρίση είναι εάν η σύγκρουση αποτελεί μόνο μια διαμάχη σχετικά με το αέριο, ικανή να διευθετηθεί από χαρτογράφους, ή αντ ‘αυτού καθοδηγείται από τον Ερντογάν για να εκμεταλλευτεί μια παν-ισλαμική οθωμανική ιδεολογία, κυρίως λόγω της εσωτερικής πολιτικής αδυναμίας του. Οι θεωρητικοί της Γαλάζιας Πατρίδας ισχυρίζονται ότι τα προβλήματα της Τουρκίας προέρχονται από άδικη μεταχείριση από παλαιές αποικιακές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένου του φιλέλληνα πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας David Lloyd George. Οι υποστηρικτές του Ερντογάν αναφέρουν ότι σε μία περίοδο ιστορικής αδυναμίας και χωρίς ναυτικό, η Τουρκία αναγκάστηκε να υπογράψει τη συνθήκη των Σεβρών το 1920, και την ανεπαρκή αναθεώρησή της στη συνθήκη της Λωζάνης το 1923. Αυτό άφησε την Τουρκία στην πραγματικότητα παγιδευμένη ως μια παράκτια δύναμη, παρόλο που έχει περίπου 5.000 μίλια ακτών».
«Η ανησυχία στην πολιτική τάξη της Γαλλίας για τη συνολική πολιτική κατεύθυνση της Τουρκίας αυξάνεται. Ο Jacques Attali, ο οποίος ήταν σύμβουλος του πρώην Γάλλου προέδρου François Mitterrand, δήλωσε πρόσφατα: «Πρέπει να ακούσουμε τι λέει η Τουρκία, να το πάρουμε πολύ σοβαρά και να είμαστε έτοιμοι να δράσουμε με κάθε τρόπο. Εάν οι προκάτοχοί μας είχαν λάβει σοβαρά υπόψη τις ομιλίες του Χίτλερ από το 1933 έως το 1936, θα μπορούσαν να είχαν εμποδίσει αυτό το τέρας να συσσωρεύσει τα μέσα για να κάνει ό, τι έκανε». Ο πρώην Γάλλος απεσταλμένος του ΟΗΕ Gérard Araud έβαλε επίσης την τουρκική συμπεριφορά σε ιστορικό πλαίσιο. Έγραψε: «Η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία είναι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις που δεν δέχονται ένα status quo βασισμένο σε μια παγκόσμια τάξη που καθορίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη Δύση το 1945 και το 1991. Αισθάνονται ενθουσιασμένοι από μια νέα παγκόσμια ισορροπία ισχύος και από την πολιτική των ΗΠΑ. Πού θα σταματήσουν; Τι πρέπει να κάνουν οι Ευρωπαίοι;». Ο Μακρόν το έθεσε σε ένα συνέδριο στο Λουγκάνο: «Πρέπει να δημιουργήσουμε το Pax Mediterranea γιατί βλέπουμε μια αυτοκρατορική περιφερειακή δύναμη να επιστρέφει με κάποιες φαντασιώσεις της ιστορίας της και αναφέρομαι ουσιαστικά στην Τουρκία»…».
«Τους επόμενους μήνες θα αποφασίσει αν έχει δίκιο και αν η τάξη αυτή επιτυγχάνεται μέσω πολέμου ή διπλωματίας», καταλήγει ο αρθρογράφος του Guardian.
Πηγή: Guardian/Patrick Wintour
