Ψηφίστηκε στο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου, η “Χάρτα Δικαιωμάτων Αστέγων” την οποία εισηγήθηκε ο Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής, Κοινωνικής Πολιτικής και Υγείας Διοικητικής Εξυπηρέτησης του Πολίτη & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κ. Ιωάννης Καμπούρης.
Αναλυτικά, η εισήγηση αναφέρει τα εξής:
Η χώρα μας την τελευταία δεκαετία βίωσε και συνεχίζει, λόγω covid-19, να βιώνει μια αναπάντεχη και δυσβάσταχτη κρίση, τόσο οικονομική όσο και κοινωνική. Τα αποτελέσματα της κρίσης ήταν η αποσάθρωση της μεσαίας τάξης, με ότι συνέπειες είχε αυτό για την κοινωνία μας. Ξαφνικά είδαμε συνανθρώπους μας να χάνουν τις δουλειές τους, να ψάχνουν στα σκουπίδια για την τροφή τους, ενώ από στοχευμένες κοινωνικές έρευνες διαπιστώθηκε η ραγδαία επιδείνωση της αστεγίας. Χωρίς σταθερή κατοικία, ο άστεγος στερείται πολλών άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, στην εργασία, στην κοινωνική προστασία, σε επιδόματα και στο βασικό ψυχολογικό δικαίωμα του προσωπικού χώρου. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να μεριμνά για την εξασφάλιση στέγης σε κάθε άτομο που διαμένει στη χώρα ανεξαρτήτως φύλου, νομικής και οικονομικής κατάστασης, κοινωνικής, θρησκευτικής και εθνικής προέλευσης. Για το λόγω αυτό, είναι απόλυτη ανάγκη να διαμορφωθεί ένα δεσμευτικό Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για τους άστεγους με τη συνεργασία με τη συνεργασία της τοπικής αυτοδιοίκησης, υπουργείων, δημόσιων και ιδιωτικών οργανώσεων. Παρά το ότι έγινε η πρώτη προσπάθεια νομοθετικού ορισμού του αστέγου με το άρθρο 29 του Ν.4052/2012 (ΦΕΚ41/τΑ/2012) και οι άστεγοι αναγνωρίζονται ως ευπαθής κοινωνική ομάδα στην οποία πρέπει να παρέχεται κοινωνική προστασία, δεν έχει υπάρξει καμία προσπάθεια εφαρμογής αυτής της ρύθμισης. Επίσης, δεν έχει υπάρξει επίσημη διαδικασία καταγραφής των αστέγων, ώστε να διαθέτουμε αξιόπιστα στοιχεία και με βάση αυτά να εφαρμόζονται στεγαστικές πολιτικές και πολιτικές προστασίας των αστέγων. Το 2016, ένα ψήφισμα που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και
υπεγράφη από όλα τα Κράτη – Μέλη της ΕΕ, καλούσε «να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για να εξαλείφει κάθε νόμος που ποινικοποιεί την αστεγία». Η Νέα Αστική Ατζέντα (The
New Urban Agenda) που εγκρίθηκε από το Συνέδριο του UN Habitat III, το Νοέμβριο του 2016, καλούσε στη λήψη μέτρων «για να περιοριστεί και να εξαλειφτεί η αστεγία, να αντιμετωπιστεί και να εξαλειφτεί η ποινικοποίηση της και για την προοδευτική
πραγματοποίηση του πλαισίου για το δικαίωμα για το δικαίωμα σε επαρκή στέγαση».
Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs) καλούσε «να μπει ένα τέλος στη φτώχεια και συγκεκριμένα στην ακραία φτώχεια, μέχρι το 2030». Το 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Κράτη μέλη, ανακήρυξαν τον Ευρωπαϊκό πυλώνα των
Κοινωνικών Δικαιωμάτων (EPSR) που συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα στη στέγη υπό την Αρχή 19.
H FEANTSA είναι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Οργανώσεων που ασχολούνται με την καταπολέμηση της αστεγίας και την προώθηση του δικαιώματος της στέγης, στις χώρες της Ευρώπης. Αριθμεί σχεδόν 130 μέλη και δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 30
χώρες, ενώ αποτελεί Σύμβουλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μία από τις καμπάνιες ευαισθητοποίησης που υλοποιεί η FEANTSA και ενεργοποιήθηκε το 2019 είναι καμπάνια “Homeless Bill of Rights” που στοχεύει στην υιοθέτηση της Χάρτας Δικαιωμάτων των Άστεγων από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στην ενθάρρυνση προς την κατεύθυνση αναγνώρισης των δικαιωμάτων των αστέγων.
Ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ. Γ. Σταμάτης, με το αρ.πρωτ.579 έγγραφο του, μας κοινοποίησε των Χάρτα Δικαιωμάτων των
Αστέγων» της FEANTSA. Με την υιοθέτησή της κάνουμε ένα σημαντικό βήμα, αφού ως κοινωνία αποδεχόμαστε τις δικές μας καταρχήν αδυναμίες και δεσμευόμαστε με πράξεις να κάνουμε το «κανείς μόνος του στην κρίση» αναπόσπαστο κομμάτι των πολιτικών μας που αφορούν την αλληλεγγύη και τη η κοινωνική συνοχή. Είναι επιτακτικό όσο ποτέ να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις.
ΧΑΡΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΑΣΤΕΓΩΝ
Εμείς, το Δημοτικό Συμβούλιο Ρόδου, λαμβάνοντας υπόψη την ελληνική και διεθνή νομοθεσία, τις διεθνείς συνθήκες που αφορούν τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τις δημοκρατικές και ανθρωπιστικές αρχές που τις διέπουν, διακηρύσσουμε ότι:
Ο σεβασμός και η προστασία των δικαιωμάτων όσων βιώνουν συνθήκες έλλειψης στέγης και ιδιαιτέρως το δικαίωμά τους στη στέγη και την κατοικία, αποτελούν βασικό μέλημα του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Ρόδου. Συντονίζοντας τις προσπάθειές μας προς τον στόχο αυτόν και μέχρι την πλήρη επίτευξή του, δεσμευόμαστε να ενεργούμε ώστε να μην επιβαρύνονται επιπλέον οι δυσχερείς και απάνθρωπες συνθήκες που βιώνουν όσοι δεν διαθέτουν κατάλυμα.
Όπως και άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις, αντιμετωπίζουμε σοβαρές προκλήσεις στην επαρκή κάλυψη των αναγκών σε κοινωνική και οικονομικά προσιτή κατοικία ή σε επείγοντα και μεταβατικά καταλύματα. Η ανεργία και η φτώχεια βαρύνουν ολοένα και περισσότερο ένα μέρος του πληθυσμού μας και η πίεση προς τους δημοτικούς πόρους και υπηρεσίες αυξάνεται.
Μπροστά στην κατάσταση αυτή, θεωρούμε ευθύνη όλων, ατόμων, φορέων, επιχειρήσεων καθώς επίσης και των τοπικών αρχών, μεταξύ των οποίων και του Δημοτικού μας Συμβουλίου, να ενεργούν με τρόπο ώστε να βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης των
αστέγων και να μειώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η έλλειψη της κατοικίας σε αυτούς.
Εκκινώντας από τα παραπάνω, επιβεβαιώνουμε την πεποίθησή μας ότι κάθε άτομο που βιώνει συνθήκες έλλειψης στέγης πρέπει να απολαμβάνει τα ίδια δικαιώματα με κάθε κάτοικο αυτής της πόλης. Κανείς δεν πρέπει να στερείται των δικαιωμάτων του μόνο και
μόνο επειδή είναι άστεγος. Για το λόγο αυτό δεσμευόμαστε ιδιαιτέρως να εργαστούμε για την επίτευξη των ακόλουθων δικαιωμάτων:
I. Το δικαίωμα σε ασφαλή κατοικία, ώστε ο άστεγος να πάψει να είναι άστεγος. Οι υπηρεσίες που υποστηρίζουν την πρόσβαση σε κατάλληλες στεγαστικές λύσεις πρέπει να είναι προσβάσιμες σε όλους. Ως Δημοτικό Συμβούλιο, θα εργαστούμε προς την κατεύθυνση αυτή, συνεργαζόμενοι με άλλες αρμόδιες δημόσιες αρχές για να υπάρξουν επαρκείς στεγαστικές επιλογές που να καλύπτουν τις υπάρχουσες ανάγκες.
II. Το δικαίωμα στην πρόσβαση σε άμεση αξιοπρεπή επείγουσα ή μεταβατική διαμονή, όπου η δυνατότητα να παρασχεθεί σταθερή στέγη δεν είναι άμεσα εφικτή. Σε συνεργασία με όλες τις αρμόδιες δημόσιες αρχές, επιδιώκουμε να διασφαλίσουμε επαρκή επείγουσα/μεταβατική διαμονή, ώστε να μην εξαναγκάζεται κανείς να κοιμάται στο δρόμο λόγω έλλειψης ανάλογων δομών.
III. Το δικαίωμα να χρησιμοποιούν το δημόσιο χώρο και να μετακινούνται ελεύθερα σε αυτόν, χωρίς περαιτέρω διακρίσεις σε βάρος τους σε σχέση με τους υπόλοιπους
πολίτες. Ενδεικτικά συμπεριλαμβάνονται η πρόσβαση σε πεζοδρόμια, δημόσια
πάρκα, μέσα μαζικής μεταφοράς και δημόσια κτίρια, με τους όρους που ισχύουν
για όλους τους πολίτες. Η δυνατότητα ανάπαυσης σε δημόσιο χώρο θα πρέπει να
ασκείται με τους ίδιους όρους για όλους, χωρίς περαιτέρω περιορισμούς σε όσους
είναι άστεγοι.
IV. Το δικαίωμα στην ίση μεταχείριση και αντιμετώπιση από το προσωπικό του Δήμου
Ρόδου, αναφορικά με τις παρεχόμενες από αυτό υπηρεσίες, χωρίς κάποια
διάκριση σε όσους δεν έχουν κατάλυμα.
V. Το δικαίωμα να ενταχθούν στην αγορά εργασίας και την παροχή συναφών
υπηρεσιών, κάτι για το οποίο συχνά οι άστεγοι βιώνουν επιπρόσθετες δυσχέρειες,
μη όντες σε θέση να προσκομίσουν ταχυδρομική διεύθυνση. Δηλώνουμε τη
βούλησή μας να ενεργήσουμε για να παραχωρηθεί ταχυδρομική διεύθυνση
ύστατης καταφυγής σε όσους ζουν στο δρόμο και αιτούνται αυτής της βοήθειας.
VI. Το δικαίωμα πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες προσωπικής υγιεινής-τρεχούμενο
νερό, λουτρό και τουαλέτες διασφαλίζοντας το επίπεδο εκείνο υγιεινής το οποίο
διαφυλάσσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, στις περιπτώσεις εκείνες που η πόλη
αδυνατεί να παρέχει επαρκώς κατάλληλες υπηρεσίες διασύνδεσης με
επείγουσες/μεταβατικές δομές διαμονής.
VII. Το δικαίωμα να λαμβάνουν όλες τις υπηρεσίες επείγουσας μορφής με ισότιμους
όρους με τον κάθε πολίτη, χωρίς διάκριση λόγω της στεγαστικής τους κατάστασης
ή της εξωτερικής τους εμφάνισης.
VIII. Το δικαίωμα να ψηφίζουν, να συμπεριλαμβάνονται σε εκλογικούς καταλόγους και
να λαμβάνουν τα έγγραφα που πιστοποιούν την ταυτότητά τους κατά τη
διαδικασία των εκλογών, χωρίς διάκριση λόγω της στεγαστικής τους κατάστασης.
IX. Το δικαίωμα να προστατεύονται τα προσωπικά τους δεδομένα και να ζητείται η
συναίνεσή τους πριν αυτά μοιραστούν σε δημόσιες ή άλλες υπηρεσίες. Όπως όλοι
οι δημότες, οι άστεγοι έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τη χρήση των προσωπικών
τους στοιχείων και συγκεκριμένα το ιατρικό τους ιστορικό, τον ποινικό τους
φάκελο, εάν έχουν, το καθεστώς στέγασης, την προσωπική τους ζωή και το
οικογενειακό τους ιστορικό.
X. Το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα το οποίο οφείλει να γίνεται σεβαστό και να
προστατεύεται πλήρως σε σχέση με όλες τις μορφές στέγασης,
συμπεριλαμβανομένων των κοινοτικών, τυπικών και άτυπων δομών φιλοξενίας. Ως
Δημοτικό Συμβούλιο δεσμευόμαστε να εργαστούμε ώστε οι
επείγουσες/μεταβατικές δομές να τηρούν και να σέβονται το δικαίωμα αυτό.
XI. Το δικαίωμα εξάσκησης κάθε έννομης πρακτικής που στοχεύει στην επιβίωση. Έως
ότου τέτοιου είδους πρακτικές δεν θα είναι απαραίτητες, αναγνωρίζουμε ότι,
εφόσον δεν υπάρχει άλλη επιλογή, ορισμένοι άνθρωποι ενδέχεται να αναζητούν
βοήθεια από άλλους ανθρώπους μέσω επαιτείας ή τροφή από υπολείμματα
προκειμένου να επιβιώσουν. Οι πρακτικές αυτές δεν πρέπει να ποινικοποιούνται,
να απαγορεύονται ή να περιορίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές ή ζώνες
#pressgreece
